Η Βιρτουοζιτέ Στον 20Ο Αιώνα

Ο Κριστόφ Πεντερέτσκι είναι ένας σύγχρονος Πολωνός συνθέτης και ακαδημαϊκός με πλούσια εργογραφία και πλήθος διακρίσεων στη χώρα του και στο εξωτερικό. Το ‘Κοντσέρτο για φλάουτο και ορχήστρα δωματίου’ είναι ένα εντυπωσιακό δείγμα της μουσικής του, το οποίο απαιτεί ιδιαίτερη δεξιοτεχνία, όχι μόνο από το σόλο φλάουτο, αλλά και από όλα τα έγχορδα, ενώ ο συνθέτης χρησιμοποιεί όλα τα ηχοχρώματα που έχει στη διάθεσή του. Η επιθετικότητα και οι συνεχείς εναλλαγές ρυθμού και συναισθημάτων προκαλούν στο έπακρο τη βιρτουοζιτέ του σολίστα. Ιδιαίτερα απαιτητικό έργο είναι και το ‘Κοντσέρτο για ορχήστρα’ του Μπάρτοκ, το οποίο χρησιμοποιεί σολιστικά όλα τα όργανα της ορχήστρας στη διάρκειά του, δίνοντας ένα νέο νόημα στην έννοια του κοντσέρτου, κάτι που ξεκίνησε πρώτος ο Χίντεμιτ το 1925 και στη συνέχεια ακολούθησαν πολλοί κορυφαίοι δημιουργοί του 20ου αιώνα. Ο Μπάρτοκ συνδυάζει ευφυώς στοιχεία από τον Μπαχ έως τον Σαίνμπεργκ, προσθέτοντας όπως πάντα και χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ουγγρικής μουσικής. Αυτό το ιδιότυπο μείγμα επιρροών, σε συνδυασμό με τις τεράστιες δυσκολίες της εκτέλεσής του, έχουν τοποθετήσει το έργο ψηλά στην ιεραρχία των αριστουργημάτων του περασμένου αιώνα. Τραγική ειρωνεία αποτελεί ασφαλώς το γεγονός πως ο Μπάρτοκ το έγραψε αφού είχε πάρει απόφαση να μην ξαναγράψει μουσική, λόγω κατάθλιψης, ενώ και η ανάθεση της σύνθεσης από τον Serge Koussevitzky έγινε ως πράξη φιλανθρωπίας. Δεν ήταν παρά ένα πρόσχημα για να πάρει ο χρεοκοπημένος Μπάρτοκ χίλια δολάρια, ώστε να επιβιώσει. Έτσι στοίχισε μάλλον φθηνά το ‘καλύτερο κομμάτι για ορχήστρα των τελευταίων 25 χρόνων’, όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος ο Koussevitzky μετά την πρεμιέρα του έργου με την Συμφωνική της Βοστόνης, υπό τη δική του διεύθυνση.


Πρόγραμμα:
Κριστόφ Πεντερέτσκι (1933-): Κοντσέρτο για φλάουτο και ορχήστρα δωματίου
Μπέλα Μπάρτοκ (1881-1945): Κοντσέρτο για ορχήστρα